Siyatik (Sinir Sıkışması) Nedir? Belirti ve Tedavisi

Hemen hemen her insan hayatının bir bölümünde bel ve bacak ağrıları yaşar. Söz konusu ağrılar genellikle çok önemsenmez ve çoğunlukla kendiliğinden geçer. Fakat bu bel ve bacak ağrılarının altında bel fıtığı ya da siyatik gibi nedenler yatıyor olabilir. Bu yüzden teşhis ve tedavi için bir doktor kontrolü gereklidir.

Siyatik pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmekle birlikte, temel sebep genellikle fıtıklaşan bir disktir. Aynı zamanda bel bölgesindeki sıkışmalar, kalça bölgesindeki kaslardan geçen siyatik sinirin sıkışması, diz ekleminde ya da ayakta meydana gelen travmaya bağlı zedelenmeler sonucunda da siyatik gelişebilir. Siyatik hastalığının sık karşılaşılan nedenlerini şu şekilde listeleyebiliriz:

• Yaşa bağlı olarak omurilikte değişimler meydana gelebilir. Örneğin kaslar, kemikler ve kemik çevresi dokuları zayıflar. Nitekim fıtıklaşmış diskler ya da kemik darbeleri de siyatiğe neden olabilir.
• Vücudun gereğinden fazla ağır olması ve obezite omurga üzerindeki stresi artırır. Dolayısıyla spinal değişiklikler meydana gelir ve bu durum siyatiği tetikler.
• Ağır yük taşıma, sırtı döndürme, uzun süre vibrasyona maruz kalınan motorlu taşıt kullanma gibi eylemler siyatiği tetikler.
• Hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olan bireylerde siyatik gelişme ihtimali yüksektir. Örneğin oturarak uzun süre araç kullanmak siyatik için bir risk faktörü olarak değerlendirilir.
• Diyabet ya da halk arasında bilinen adıyla diyabet, sinir sisteminde hasar oluşturur ve bu durum siyatiğin ortaya çıkmasını tetikleyebilir.
• Kaza ve yaralanma gibi travmatik durumlarda siyatik sinir zarar görebilir.
• Hamilelik sırasında kilo artışı ve uterusun genişlemesine bağlı olarak siyatik sinir üzerinde baskı oluşabilir. Karın ve memeler büyüdüğü için vücudun ağırlık merkezi değişir ve siyatik sinir üzerindeki basınç ağrıların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Söz konusu risk faktörlerinin ortadan kaldırılması, siyatik riskini de minimum seviyeye indirir.

Siyatik ağrısı genel olarak belden başlayarak ayağa kadar uzanan bir ağrı ile karakterizedir ve ağrı hareket ettikçe şiddetlenir. Aynı zamanda ayakta ya da bacaklarda his ve güç kaybı da oluşabilir. Siyatiğin ortaya çıktığı durumlarda sık karşılaşılan belirtileri şu şekilde listelemek mümkün:

• Kişinin hareketlerinde sınırlanma,
• Bacağın alt kısmında ya da ayak bölgesinde karıncalanma,
• Dik duramama ve herhangi bir yana doğru eğilme,
• Topuk bölgesinde ya da ayak parmaklarında iğne batırılıyormuş hissi,
• Ağrının hissedildiği tarafta ayak sürüme problemi,
• Hastalığın ilerlediği evrelerde hareket kaybı,
• Hareket edildiği zamanlarda şiddetlenen ağrı,
• İdrar ya da gaz kaçırma, bağırsakların kontrol edilememesi.

Özellikle bağırsakların kontrol edilememesi son derece ciddi bir semptom olarak değerlendirilir ve daha ciddi sonuçların ortaya çıkmasını engellemek için acil müdahale gerekir.

Siyatik hastalığında tedavi hastanın hikayesine, siyatik ağrılarının şiddetine ve ağrıların kaynağına göre değişiklik gösterir. Hastalığın çok ilerlemediği durumlarda ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve antiinflamatuar ilaçlar yeterli olur. Bazı hastalara ise epidural steroid enjeksiyonu yapılması gerekebilir. Ayrıca gerekli görüldüğü durumlarda fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemlerine de başvurulabilir. Söz konusu tedavi yöntemleri işe yaramıyorsa ve aynı zamanda hastada bağırsak kontrolü yitirildiyse ya da bacaklarda güçsüzlük ortaya çıktıysa, bu durumda cerrahi müdahale gerekir. Bu noktada sinir üzerindeki baskının azaltılması için lomber laminektomi, diskin kısmen ya da tamamen çıkarılması için de diskektomi yöntemlerine başvurulabilir.

Siyatik hastalığının çok fazla ilerlemediği ve cerrahi müdahaleye gerek duyulmadığı durumlarda, alternatif olarak şu tedavi yöntemlerine de başvurulabilir:

• Esneme hareketleri, düzenli egzersiz yapmak, yoga ve pilates,
• Sıcak kompres uygulamaları,
• Ağır kaldırmamak, uzun süre oturmamak, arada bir kalkıp hareket etmek ve ağrıya neden olabilecek aktivitelerden uzak durmak,
• Akupunktur ve masaj terapisi.

Siyatik belirtilerinin ortaya çıktığı durumlarda teşhis ve tedavi için mutlaka bir doktor kontrolü gereklidir.