Sedef Romatizması
Sedef hastalığı, Türkiye’de görülme sıklığı yüzde 1 ila 2 oranında olan bir hastalık olarak karşımıza çıkar. Sedef romatizması görülme sıklığı ise yüzde 0.2 ile 0.4 arasındadır.
Sedef hastalığı bulunan hastaların yüzde 30’luk kısmında sedef romatizması gelişme ihtimali bulunur. Eklemlerde şişme, kızarıklık ya da ağrı gibi belirtiler ile kendisini gösteren hastalık, erken tedavi edilmediği zaman sakatlığa dahi varan ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden gerekli tetkik ve incelemelerin düzenli olarak yapılması, erken teşhis ve tedavi için önemlidir.
Sedef Romatizması (Psoriyatik Artrit) Nedir?
Bir cilt hastalığı olan sedef hastalığı, deride pullanma ve döküntü ile kendisini gösterir. Dirseklerde, saçlı deride, alında, yüzde ve dizlerin üstünde görülebileceği gibi, nadir olarak genital bölgede ya da derinin kıvrım noktalarında da görülebilir. Bazen küçük plaklar şeklinde görülürken, bazen tüm cilde yayılabilir.
Sedef hastalığı genelde bağışıklık sisteminin deriyi hedef alması ve saldırması ile oluşur. Bazı hastalarda bağışıklık sistemi yalnızca deriye değil, aynı zamanda eklemlere de saldırır. Böylelikle eklemlerde iltihaplanma meydana gelir.
İşte söz konusu durum da sedef romatizması ya da psoriyatik artrit olarak adlandırılır. El, ayak, omuz, dirsek ve diz eklemlerinde meydana gelebilir. Zaman zaman omurgada ya da omurga ve leğen kemiği arasında bulunan eklemlerde de meydana gelebilir.
Sedef romatizması, sedef hastalığı bulunan hastaların yaklaşık yüzde 30’luk diliminde ortaya çıkar. Sedef romatizması genellikle 30 ila 40 yaş aralığında başlasa da, çocukken gelişmesi de mümkündür.
65 yaşına kadar sedef romatizması bulunmayan hastalarda, bu yaştan sonra hastalığın gelişmesi beklenmez. Hastalık yalnızca tek bir eklemi etkileyebileceği gibi, aynı anda birkaç eklemi birden de etkileyebilir.
Sedef Romatizması (Psoriyatik Artrit) Belirtileri Nelerdir?
Sedef romatizması kadınlarda, aynı anda 5’ten fazla eklemde romatizmal tutulma gerçekleşen hastalarda ve romatizmal tutulma 20 yaşından önce başlayan hastalarda daha ciddi sonuçlar doğurur.
Bazı hastalar için bu süreç sakatlık ile sonuçlanabilir. Bu yüzden teşhis ve tedavinin erken gerçekleştirilmesi büyük önem taşır. Sedef romatizması ile birlikte ortaya çıkabilecek olan belirtiler şu şekilde listelenebilir:
- Dizde ya da ellerde bulunan küçük eklemlerde kızarıklık, şişlik ve ağrı,
- Hareket kısıtlılığı,
- Ayak parmaklarında sosis tipi şişme ve ağrı,
- Parmaklarda eklem yıkımı ve kısalma,
- Genç erkeklerde bel ağrısı ve omurga romatizması,
- Nadir olarak gözün görme tabakasında ya da beyaz tabakasına iltihap, mitral kapak hastalığı, aort kapak hastalığı ya da gözde kuruma gibi belirtiler görülebilir.
Hastalığın geliştiği bölgelerde bulunan pek çok küçük ve büyük eklemde şişme, ağrı ve hareket kısıtlılığı aynı anda meydana gelebilir. Hastaların büyük bir bölümü özellikle sabah saatlerine ağrı ya da yoğun tutulma gibi şikayetler ile başlar.
Hastalığın ilerlediği durumlarda hastalarda günlük aktivitelerini kendileri yapamaz hale gelebilir ve bir başkasının yardımına ihtiyaç duyabilirler.
Bazı hastalarda eklem yıkımı hızlı şekilde gerçekleşebilir ve söz konusu durum sakatlıklara ve omurgada kalıcı şekilde bozukluklarına neden olabilir.
Sedef Romatizması (Psoriyatik Artrit) Tanısı Nasıl Konulur?
Sedef romatizması tanısı konulabilmesi için ilk olarak hastalık öyküsünün dinlenmesine ihtiyaç vardır. Şişen ve ağrı yapan eklemlerde artrit belirtileri ile tırnak ve deri değişiklikleri araştırılır. Eklem hasarının tespit edilebilmesi adına röntgen filmleri istenir.
Eklemlerin ya da omurgaların detaylı olarak araştırılması gerektiği durumlarda ise Manyetik Rezonans, tomografi ya da ultrason gibi yöntemlerden faydalanılabilir.
Gut, romatoid artrit ya da osteoartrit gibi hastalıkların belirtileri sedef romatizması ile benzerlik gösterebilir. Bu yüzden sedef romatizmasının bu hastalıklardan ayırt edilebilmesi adına kan testleri etkilidir.
Sedef Romatizması (Psoriyatik Artrit) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sedef romatizması tanısı konduktan sonra, hastalığın ortadan kaldırılması adına ilaç kullanılması gerekir. Tedavi sırasında genellikle kortizon ya da bağışıklık sisteminin düzenlenmesini sağlayan ilaçlar kullanılır.
Sedef romatizması tedavisinde kullanılan bazı ilaçların, sedef hastalığını tedavi edici özellikte olduğu da bilinmektedir. Sedef romatizması ilerlediği durumlarda sakatlığa yol açabilecek bir hastalık olduğu gibi, teşhis ve tedavinin mümkün olan en erken zamanda başlaması hayati önem taşır.
