Kupa Tedavisi Nedir?
Kupa kullanılarak deri yüzeyine emme ile negatif basınç oluşturulması tekniği olarak açıklanabilir. Çok eski bir tekniktir.
Kupa Tedavisi Çeşitleri Nelerdir?
İki tür kupa uygulaması yapılabilir: kuru ve ıslak kupa
Kuru kupa uygulamasında kan alınmaz. Islak kupa uygulamasında kan alınma işlemi vardır, cilt üzerine küçük kesiler uygulanması ile kanın çıkmasının sağlandığı küçük bir cerrahi işlemdir.
Kupa Tedavisinde Etki Mekanizması Nasıldır?
Tedavideki etkinliğindeki spesifik mekanizma net değildir. Ancak pek çok teori öne sürülmektedir. Bunlardan biri ıslak kupa tedavisinin yapay bir böbreğe benzediğini öneren Taibah teorisidir. Emme ile oluşan yüksek basınç ile kan volümü, kapiller filtrasyon oranı artar ve o bölgeden intertisyel sıvı ve filtrelenmiş sıvının atılması sağlanır.
O bölgede toplanan filtrelenmiş sıvı prostoglandinler ve inflamatuvar mediyatörlere ek olarak hastalıkla ilişkili ve hastalığa neden olan patojenleri de içerir. Bistüri ile atılan çizikler inflamatuvar hücre göçünü ve endojen opioid salınımını uyararak doğal ve kazanılmış bağışıklığı artırır.
Artmış kan akımı, toksinlerin uzaklaştırılması, nöroendokrin balansın yeniden sağlanması, artmış oksijen düzeyi ve doku perfüzyonu sağlanmış olur.
Kupa Tedavisini Tek Başına Uygulamak Yeterli Midir?
Kupa tedavisi tamamlayıcı bir tedavi yöntemidir. Yüzyıllardır pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmış olmakla birlikte konvansiyonel tedavilerin yerine kullanılmaz, konvansiyonel tıp tedavisine ek olarak uygulanan bir yöntemdir. Bu konuda halen araştırmalara gereksinim vardır.
Kupa Tedavisi Uygulama Bölgeleri Nerelerdir ve Nasıl Seçilir?
Mevcut hastalık/duruma göre uygulama bölgesi belirlenir. Problemli bölge veya organın olduğu alana uygulama yapılabilir. Genellikle yoğun kas dokusunun bulunduğu alanlar (sırt, göğüs, karın, kalçalar gibi) en sık kupa uygulanan bölgelerdir. Kas dokusunun az olduğu, kupa yerleştirilemeyen ve aşırı tüylü bölgeler uygulamadan sakınılan bölgelerdir. Problemli olan organın dermatomal bölgesine yapılabilir.
Nerelere Kupa Uygulaması Yapılmasında Sakınca Olabilir?
Karpal tünel bölgesi, koltuk altı, kula ön kısmı gibi sinir ve damardan yoğun olan bölgeler, troid bezi üzeri, yüz ve nazal sinüs derisi kritik anatomik alanlardandır.
Hangi Durumlarda Kupa Tedavisi Uygulanabilir?
Kupa tedavisi hem sağlıklı kişilerde hem de bir rahatsızlıktan muzdarip kişilerde uygulanabilir. Baş ağrısı, bel ağrısı, diz ağrısı gibi durumlar kupa teavisinden fayda görebilecek durumlardandır. Hipertansiyon, diyabet, romatoid artrit, psikiyatrik hastalıklar, sistemik infeksiyonlar ve cilt hastalıkları kupa tedavisinden fayda görebilecek sistemik hastalıklardandır.
Kupa Tedavisi Kimlerde Uygulanmamalıdır?
Kanser hastaları, organ yetmezliği, hemofili gibi kanama bozukluğuna neden olan hastalıklar, pacemaker olması durumunda uygulanmaz.
Çok ileri yaşta hastalarda, çocuk hastalarda, hamilelerde ve adet dönemindeki kadınlarda uygulanması önerilmemektedir.
Derin ven trombozunun olduğu bölgeye, açık yaraya veya kemik kırıklarına uygulanmaz.
Direk olarak sinirlere, atar damarlara, toplardamarlara, genişlemiş damarlara, cilt lezyonlarına, lenf nodlarına, vücut orifislerine, cilt inflamasyonu olan bölgelere uygulanmaz.
Bilinen kardiyovasküler hastalık gibi kronik hastalığı olup antikoagülan tedavi alanlarda ve akut infeksiyon varlığında yapılması önerilmez.
Kupa Tedavisinde Kullanılan Malzemeler Nelerdir?
Cam, seramik veya bambudan yapılmış farklı boyutta kupalar kullanılmaktadır. Tek kullanımlık kupa tercih edilir. Kupa boyutuna tedavi yapılacak alana göre karar verilir. Kesi yapılırken bistüri kullanılır. Kupalarla negatif basınç oluşturmak için manuel pompa, otomatik pompa ve ateş metodu kullanılabilir.
Kupa Tedavisi İle Oluşabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
Kupa tedavisi güvenli bir tedavidir. Önlenebilir yan etkiler skar oluşumu, yanıklar, bül oluşumu, apse, ciltte enfeksiyon, kaşıntı, kansızlık ve pannikülittir.
Koebner femonemi, baş ağrısı, baş dönmesi, vazovagal senkop, bulantı ve insomnidir. Enfeksiyon, vazovagal senkop ve skar dokusu oluşumu ıslak kupa tedavisinde daha sık görülür. Kuru kupa tedavisinde o bölgede kızarıklık ve ekimoz olabilir. Ateş kullanımı durumunda yanık riski artar.
Kupa Tedavisinin En Etkili Olduğu Durumlar Hangileridir?
Kupa tedavisinde tedaviden yarar görülmesine dair kanıt düzeyi yüksek olan durum ağrıdır, özellikle kas iskelet sistemi ağrısı, migren ve gerilim tipi baş ağrısıdır. Çalışmalarda kupa tedavisinin lomber sprain, skapulohumeral periartrit, brakiyalji, artrit, nöralji ağrısında etkili olduğu bildirilmiştir. Yaklaşık 8 dakika süreli 3-4 gün aralıklarla uygulanan 5 seans kuru kupa tedavisi ile kronik bel ağrılı hastalarda ağrıda belirgin azalma sağlanmıştır.
Islak kupa tedavisi en çok inflamatuvar durumlarla ilişkili ağrılarda etkin olarak bildirilmiştir.
Ağrı tedavisi dışında otoimmümn hastalıklarda, öksürük, dispne (solunum güçlüğü), akne tedavisinde de etkinliği bildirilmiştir.
Ağrı İçin Kupa Uygulamasında Tedaviden Yarar Görme Düzeyi Nasıl Belirlenir?
Akut veya kronik ağrı yaşantımızı felç edebilir. Ağrı çeken pek çok kişi dayanılır noktada ağrıyı önemsemeyip tedavi arayışlarını geciktirirler. Ne zaman ki ağrı artık dayanılmaz hale gelip günlük yaşama uyumu bozar, o zaman kişi panik halde tedavi arayışına girer. Tabi ki doğru olan bu noktaya gelmeden tedaviye başlamaktır. Ancak günlük koşturmaca içinde vücudumuzu dinlemeyip “idare ediyoruz”. Ağrının bize neler anlatmak istediğini hiç düşünmüyoruz.
Akılda tutulması gereken diğer bir nokta şudur ki, ağrı tedavisinde tedavinin etkinliğini değerlendirirken beklenti tedavi ile ağrının tümden kaybolması değil, ağrı şiddetinin, süresinin ve sıklığının azalmasıdır. Günlük yaşantınızı engelleyen bir ağrının tedavisinde ilk hedef yaşantınızı sürdürebilir noktaya inmesidir.
Ağrı için kupa tedavisinde de durum benzerdir. Tedavinin etkinliğine bakarken bu değerlendirilir.
Kupa Tedavisi İçin Bir Seans Yeterli Midir?
Genellikle en az üç seans yapılır. Tedavi sekiz seansa kadar uzatılabilir. Yaş kupa tedavisinde şayet aynı bölgeye tekrar uygulama yapılacaksa üç hafta beklenmelidir.
Genel vücut direncini artırmak için haftada 1 toplam 3 seans ıslak kupa tedavisi yapılabilir.
Kupa Tedavisi Öncesinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Her hasta için ayrıntılı hikâye ve fizik muayene, teşhisin konulması, ne amaçla yapıldığının belirlenmesi ve yakın zamandaki kan tetkiklerine bakılması gerekir. Aşırı kansızlık varsa (hemoglobin 9,5’un altındaysa) yapılması önerilmez. Hipotansif hastalarda tansiyon daha da düşeceği için yapılması sakıncalı olabilir. Tedavi sırasında sterilite koşullarına dikkat edilmelidir. Seansa tok veya uzun süreli açlık sonrası gelinmesi önerilmez.
Bir Kupa Tedavisi Seansı Yaklaşık Ne Kadar Sürer?
Seans kupa sayısı ve uygulanan bölgeye göre değişmekle birlikte yaklaşık 20-30 dakika kadar sürmektedir. Araştırmacılar kupaların deride 5-10 dakikadan fazla kalmaması gerektiğini önermektedir. Kupalar nedeniyle oluşan izler 1-10 günde iyileşir.
Kupa Tedavisi Sırasında Hasta Neler Hissedebilir?
Tedavide ıslak kupa uygularken kesi sırasında hissedilen genelde sinek ısırığı gibi bir acıdır. Şiddetli bir acı olması beklenmez. Tedavi sırasında hasta bulantı hissederse hemen doktoruna söylemelidir. Bulantı şikâyeti vazovagal senkop işareti olabilir.
Kupa Tedavisi Sırasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kupa tedavisinin simetrik olarak yapılması, seans sırasında 10 kupanın üstüne çıkılmaması, başta 3 yaş kupa, vücutta 5 yaş kupanın geçilmemesi, diz gibi vücut ağırlığını taşıyan eklemlerde her iki diz aynı seansta yapıldığında yürüme güçlüğü olabileceği için bir gün ara ile yapılması önerilir.
