Boyun Ağrısı
Boyun ağrısı klinik patiğimizde sık karşılaştığımız problemlerden biridir.
Çoğunluğumuz yaşantımızın bir döneminde boyun ağrısı yaşayacağız. İlk boyun ağrısı yaşanılan dönemin çocukluk yada adolesan dönemi olması nadir değildir.
Boyun ağrısı engellilik nedenleri arasında bel ağrısı, depresyon, eklem ağrısından sonra 4. sırada gelmektedir.
Toplumun yarısı hayatları boyunca en az bir kez ciddi düzeyde rahatsızlık verecek boyun ağrılı bir dönem geçirmektedirler. Her yıl 100 kişiden 37’sinde boyun ağrısı şikayeti olmaktadır.
Boyun ağrısı kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir. Boyun ağrısı baş ağrısı, bel ağrısı, eklem ağrısı, depresyon gibi pek çok durumla da ilişkilidir.
En Sık Boyun Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
- Dejeneratif disk hastalığı
- Boyunda strain/sprain
- Osteoartrit/Servikal spondiloz
- Spinal stenoz
- Kötü postür
- Travmatik olaylar (Whiplash yaralanması)
- Disk hernisi (Boyun fıtığı)
- İnfeksiyonlar
- Fibromiyalji
Kimlerde Boyun Ağrısı Daha Sık Gözlenmektedir?
- Kadınlarda daha sık
- Orta yaş
- Genetik
- Psikopatoloji (depresyon, anksiyete, kötü başa çıkma durumu, somatizasyon)
- Uyku bozuklukları
- Sigara içmek
- Sedanter yaşam
- Obezite (artmış inflamasyon, artmış mekanik stres, yapısal değişiklikler, azalmış kas kuvveti, psikososyal durumlar, hareket korkusu)
- Travma (travmatik beyin ve whiplash yaralanmaları)
- Belirli sporlar (güreş, futbol, vb)
- Bazı meslekler (ofis ve bilgisayar çalışanları, sağlık çalışanları, eliyle iş yapanlar)
- İşinden memnuniyetsiz olmak
- Çalışma ortamının kötü olarak algılanması
Boyun Ağrısına Eşlik Eden Diğer Bulgular Nelerdir?
- Uyuşma
- Karıncalanma
- Hareket kısıtlılığı
- Yutkunma zorluğu
- Kulakta çınlama
- Baş dönmesi,
- Lenf nodlarında şişme
- Baş ağrısı
- Omuz ağrısı
- Yüzde ağrı
- Kolda uyuşma veya elektriklenme
- Sırt ve belde ağrı
Boyun Bölgesindeki Anatomik Yapılar Nelerdir?
- 7 servikal omur
- Boyun kasları, arterleri ve venleri
- Lenf nodları
- Troid bezi ve paratiroid bezi
- Özefagus
- Larinks
- Trakea
Boyun Ağrısını Nasıl Sınıflandırmaktayız?
Süresine göre sınıflandırmada akut (6 haftanın altında), subakut (3 ayın altında), kronik (3 aydan uzun süredir) olarak sınıflandırmaktayız. Bunun dışında şiddetine, nedenine ve tipine göre de sınıflandırabilmekteyiz.
Boyun ağrısının ne kadar süredir olduğuna tedavinin gidişatı ve netice açısından daha çok önem vermekteyiz. Ne kadar kısa süredir varsa neticeden o kadar iyi sonuç almaktayız.
Boyun ağrısı mekanik, nöropatik ve sekonder ağrı olarakta sınıflandırılabilir. Mekanik ağrı dediğimizde omurgadan veya onu destekleyen ligament, kas gibi yapılardan kaynaklanan ağrılardan bahsediyoruz.
Disk kaynaklı ağrılar, faset eklem kireçlemesine bağlı ağrılar, miyofasiyal ağrılar mekanik ağrılardandır. Nöropatik ağrı dediğimizde periferik sinir sistemini etkileyen hastalık veya yaralanmalardan kaynaklanan ağrılardır ve genellikle sinir köklerinin mekanik veya kimyasal irritasyonu söz konusudur.
Disk hernisi (Fıtık) nedeniyle veya kireçlenme nedeniyle oluşan radiküler bulgular (boyundan kol-ele kadar yayılan ağrı) periferik nöropatik ağının en sık nedenlerindendir.
Miyelopati veya spinal kord hasarı ile oluşan buldular santral nöropatik ağrıya neden olur. Nöropatik-nosiseptif ağrı durumları başarısız boyun cerrahisi (postlaminektomi) sendromu ve dejeneratif disk durumlarında olmaktadır ki bu durumda hem mekanik ağrı hem de radiküler bulgular olmaktadır.
Tedaviyi yönlendirirken ağrının mekanik mi nöropatik mi olduğunu belirlemek bizim için çok önemlidir. Bu bizim tedavi tercihimizi yönlendirecektir. Bu nedenle hikaye ve fizik muayenede bu ayrımı yaparak ağrının karakterini belirlemekteyiz.
Boyun Ağrısı Olan Kişinin Başvurabileceği Uzmanlık Dalları Nelerdir?
- Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı
- Aile Hekimliğ uzmanı
- Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı
- Nöroloji uzmanı
- Beyin ve Sinir Cerrahisi uzmanı
- Kulak Burun Boğaz uzmanı
Boyun Ağrılarında Tanı Nasıl Konulmaktadır?
Boyun ağrısı tanısı hikaye ve fizik muayene çok önemlidir. Ağrını yerleşimi, yoğunluğu, süresi, yayılımı sorgulanmalıdır. Ağrı başın pozisyonunun değişmesi ile veya başın hareketi ile artıyor mu azalıyor mu?
Boyun bölgesini içeren bir travma hikayesi, boyun ağrıs içindaha önce almış olduğu tedaviler sorgulanmalıdır. Ağrı hangi hareketlerle artmakta, hangi hareketlerde azalmakta not edilmelidir.
Boyun bölgesinin muayenesi ve nörolojik muayene yapılmalıdır. Hikaye ve muayene bulgularına göre direkt grafi, MRG gibi gerekli görüntüleme yöntemleri ile tetkik yapılmaktadır.
Boyun Ağrısında Ağrı Ne Kadar Sürede Geçer?
Yeni başlangıçlı akut ağrıların çoğu 2 ay içinde iyileşir. Çalışmalar hastaların yaklaşık %50’sinde ağrının kısmen devam ettiğini veya yıl içinde sıklıkla tekrarladığını göstermektedir.
Akut ağrıların uzun süreli devam etmesinde etkili olan faktörler kadın cinsiyet, ileri yaş, eşlik eden psikososyla durumlar ve radiküler bulguların olmasıdır.
Servikal disk hernisi nedeniyle oluşan boyun ağrılarında disk hernisinin zaman içinde rezorbe olarak küçülebildiği ve basının azaldığına dair pek çok yayın bulunmaktadır.
Boyun Ağrısında Tedavide Hangi Yöntemler Kullanılmaktadır?
Tedaviyi yönlendiren ağrının neden kaynaklandığıdır. Tedvai yöntemleri arasında sıcak-soğuk uygulamalar,istirahat, boyunluk (collar) kullanımı, traksiyon, fizik tedavi, lokal injeksiyonlar, lokal krem uygulamaları, kas gevşetici ilaçlar, ağrı kesici ilaçlar, egzersiz uygulamaları, cerrahi girişimler gibi pek çok yöntem uygulanmaktadır.
Akupunktur, ozon injeksiyonu, mezoterapi gibi tamamlayıcı tıp yöntemleride tedavide kullanılmaktadır.
Boyun ağrılarında tedavi yapılırken hasta uyumu çok önemlidir. Çoğu hastamda “boynumu eğemiyorum, döndüremiyorum” panik duygusu ile zaten kasılı olan kasların daha da kasılmasına neden olduklarını gözlemliyorum. Her şeyden önce gerginliğin azaltılması önemlidir.
Gece uykudan uyandıran ağrı, ateş, terleme, kilo kaybı, kola kadar yayılan ağrı ve/veya uyuşma, sabah tutukluğu gibi bulguların valığında hastalarımızın doktora hızlı bir şekilde başvurmaları önemlidir.
Bu bulguları olmayan boyun ağrılarında istirahta, evde sıcak/soğuk uygulamalar, basit ağrı kesici kullanımı ile çoğunlukla iyileşme sağlanmaktadır.
Boyun Ağrısı Gelişimini Önlemek Mümkün Müdür?
Boyun ağrısı yaşamamak için boyunu yaralanmalardan korumak önemlidir. Düzgün duruş ve egzersiz yapmak, sportif aktiviteler sırasında yaralanma riskini en aza indirmek, doğru ekipman kullanımı, boyun kuvvetlendirme egzersizlerinin yapılması önerilir.
Günümüzde çoğumuz büroda ve bilgisayar başında uzun süreler kalıyoruz. Kötü oturma postürü ve iyi planlanmamış bir masa/sandalye oturuşu boyun ağrılarına ve işgücü kaybına yol açar.
Boyun ağrısı yaşamamak için mutlaka rahat bir çalışma ortamı oluşturulması gereklidir.
Bunun İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Bilgisayar ekranının gözlerimizden en az 65 cm uzakta bulunması gerekir. Monitör mümkün olduğunca uzakta olmalı, yazı boyutu büyütülmelidir.
Bilgisayar ekranının görüş alanı gözün yatay görme hizasına göre 15-50°’de olmalıdır.
Otururken ayaklarımız düz olarak yere temas etmeli, dizimiz 90° bükük, belimiz destekli, omuzlarımız rahat, dirsekler 90° bükülü ve bilekler nötral pozisyonda olmalıdır.
Otururken ayaklarımız yere temas etmiyorsa ayaklarımızın altına ek bir destek yerleştirmek doğru olur.
Telefonun dominant olmayan el tarafına yerleştirmesi önerilir. Böylece telefonda konuşurken başka aktiviteler yapılabilir.
Telefon kullanırken kulaklık veya mikrofon seti kullanılması kötü postürden korunmada önerilir.
Bilgisayarda çalışırken ışığın bilgisayar üzerinden değil, yandan gelmesine dikkat edilmelidir.
Klavye yüksekliğinin ayarlanması, bilek-el düzleminin yatay olmasına dikkat edilmesi önerilir. Bilek düz tutulmalıdır.
Oturduğumuz sandalyenin stabil olması, 360° dönebilmesi, yüksekliğinin ayarlanabilmesi, bel desteğinin bulunması, yandan kalçalara baskı yapmaması, oturağın ön kısmının kan akımını bozmayacak şekilde olması önemlidir. Sandalyede otururken baş nötral pozisyonda tutulmalıdır.
Daha fazla işi daha kısa sürede yetiştirebilme baskısı ile gergin saatler geçirdiğimiz çalışma ortamlarımızda gerginliğimizi azaltmak ve boyun ağrısı gelişimini önlemek için istirahat (örneğin 50 dk çalışma, 10 dk istirahat gibi), gevşeme (örneğin derin nefes alma), iyileşme (problem yaşadığımız bölgelerin iyileşmesine izin verme) önerilir.
Benim boynum ağrıyor başıma da bazen bıçak ağrısı gibi bir ağrı saplaniyor acaba neden olabilir ne yapmam gerekiyor bazen iş yapamayacak duruma geliyorum