Postür (Duruş) Bozuklukları
Günümüzde özellikle teknolojik cihazların aşırı kullanımı nedeniyle artan postür bozuklukları gerek ruhsal, gerekse günlük hayatı olumsuz yönde etkiler. Farklı şekillerde gelişen ve toplumda yaygın olarak görülen postür bozuklukları, vücudun anormal görünmesine yol açar.
Aynı zamanda bel, boyun ve omurga gibi bölgeleri olumsuz şekilde etkileyerek vücudun farklı noktalarında ağrı oluşmasına neden olur. Yaşam kalitesini fazlasıyla düşüren postür bozuklukları, doğru duruş alışkanlıklarının geliştirilmesi ile birlikte düzeltilebilir.
Postür Bozukluğu Nedir?
Postür veya duruş, kas ve iskelet sisteminin farklı hareket ile oturma pozisyonları karşısında oluşturduğu dizilimlere verilen bir isimdir. İnsan vücudu kalkma, oturma ve yürüme gibi hareketlerde vücudun farklı bölgelerini kullanır.
Özellikle kol, bacak ve bel doğru bir kas ve iskelet dizilimi oluşturmak için aktif olarak çalıştırılan bölgelerdir. Bu yapıların vücuda gereksinimi olan taşıma gücünü sağlayamaması nedeniyle oturma, yatma ve ayakta durma sırasında belirli bölgelerde eğilme başlar.
Oluşan eğrilikler vücudun normal pozisyonunu koruyamamasına neden olur ve postür bozukluğunun meydana gelmesine yol açar. Zayıflayan yapılarda gelişen bu duruş bozuklukları zaman içinde ilerler ve vücudun belirli noktalarında ağrıya neden olur.
Yapısal bozulmalar ailevi kaynaklı olabileceği gibi sonradan kazanılan öğrenilen alışkanlıklarla da ilişkilendirilebilir.
En yaygın postür bozuklukları ise şu şekilde sıralanır:
- Kifoz (Kamburluk)
- Lordoz (Çukur bel)
- Skolyoz
- Bel düzleşmesi
- Boyun düzleşmesi
- Posterior pelvik
- Hiperlordoz
Postür Bozukluklarının Belirtileri
Postür bozukluklarının en önemli bulgusu vücudun farklı noktalarında gelişen ağrılardır. Farklı türde duruş bozuklukları farklı bölgelerin etkilenmesine yol açar, sonuç olarak hastadaki postür bozukluğuna göre çeşitli bulgular gözlenebilir.
Duruş bozukluklarının en çok etkilediği bölgeler ise bel, sırt ve boyundur. Bu bozukluklarda şu bulgulara rastlanır:
- Kol ve omuz ağrıları
- El ve ayak bileklerinde ağrı
- Bacak ve diz ağrısı
- Baş ağrısı
- Kas yorgunluğu, güçsüzlük
- Sinir sıkışmaları
- Kas ve bağ dokularda oluşan gerginlik
- Kambur durmak
- Omuzların düşük ve öne doğru durması
- Başın dik durmaması
- Ayakta dururken dizlerin bükük durması
- Kürek kemiklerinin aşırı geride tutulması
- Bel bölgesinde çukur oluşması
- Göbek ve kalçanın öne doğru çıkması
- Özgüven eksikliği
- Psikolojik sorunlar
Postür Bozuklukları Neden Olur?
Postür bozuklukları farklı sebeplerden kaynaklanabilir. Kimi duruş problemleri genetik faktörlere bağlı olarak gelişirken, kimi bozukluklarda oturma ve yürüme gibi eylemler sırasında vücudu düzgün tutmayı bilmemek söz konusudur.
Modern dünyayla birlikte gelen bilgisayar ve cep telefonu kullanımının artması postür bozukluklarının pek çoğunda ana sebeplerdendir.
Masa başı işte çalışmak, şoförlük yapmak veya uzun süre ağır sırt çantası taşımak gibi düzenli tekrarlanan ve omurga sağlığına zararlı olan eylemler postürü kötü yönde etkiler. Bu tip postür bozukluklarında ana tedavi çeşitli egzersizlerin düzenli olarak yapılması ile sağlanır. Ek olarak hastaların daha sağlıklı oturma ve yürüme alışkanlıkları kazanması gerekir.
Duruşu olumsuz şekilde etkileyen diğer sebepler arasında şunlar sayılabilir:
- Kas, sinir ve kemik hastalıkları
- Eklem katılığı
- Vücut kondisyonunun düşük olması
- Hareketsiz ve durağan yaşam
- Zayıf iskelet ve kas sistemi
- Kas gerginlikleri
- Sağlıklı duruş hakkında bilgi sahibi olmamak
- Kaygı bozukluğu gibi psikolojik sorunlar
- Kalıtsal faktörler
Postür Bozuklukları Nasıl Düzeltilir?
Postür bozukluklarında tedavi, hastanın sorununa ve etkilenen bölgeye göre değişiklik gösterir. Genel olarak yanlış alışkanlıkların düzeltilmesi ve doğru duruş pozisyonlarının öğrenilmesi ile sorunu ortadan kaldırmak mümkün olur.
Bu sırada hastanın etkilenen bölgedeki kas ve bağ dokusunu güçlendirmeye yönelik egzersizleri düzenli olarak uygulaması gerekir. Ameliyat olma gerekliliği olmayan hastalarda hekim önerilerini harfiyen uygulamak önemlidir.
Bunun için yapılması gerekenler ise şunlardır:
- Hekimin önerdiği kişiye özel egzersizleri düzenli şekilde uygulamak
- Düzenli ve kaliteli uyku uyumak
- Vücudun dinlenmesine izin vermek
- Çalışma alışkanlıklarını değiştirmek
- Gerekiyorsa duruş problemlerini düzelten korseler kullanmak
- Uzun süre aynı pozisyonda durmaktan kaçınmak
- Masa başı çalışanlar ve uzun süre oturanlar için ara ara ayağa kalkıp yürümek
- Doğru oturma, ayakta durma ve yatma pozisyonları hakkında bilgi sahibi olmak
- Fizyolojik eğrileri her pozisyonda doğal haliyle korumaya özen gösterme
- Yerden eşya kaldırırken ağırlığı bele vermemeye dikkat etme
- Ağır taşımaktan kaçınma, şayet zorundaysa her iki eli de kullanarak yükü vücuda eşit dağıtma
- Rahat giyilen ve ayak tabanını destekleyen ayakkabılar kullanma
- Uzun süre ayakta durmaktan kaçınma
- Oturma sırasında bel çukurunu korumaya özen gösterme, gerekliyse otururken bel yastığı, yatarken boyun yastığı kullanma
Özellikle masa başı işlerde çalışanlar ve uzun süre oturanlar için kullanılan masa ve sandalyenin ergonomik olması postür bozukluklarını düzeltmek adına büyük önem taşır.
Uygun yükseklikte bir masa ile monitöre sahip olmak, sandalyenin rahatlığına dikkat etmek ve ara sıra ayağa kalkmak postür sorunlarını ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Araba kullanırken koltuk ayarını kişisel ihtiyaca göre düzenlemek, uzun süre araç kullanılacaksa minik bir bel yastığı tercih etmekte bu tip problemlerin ortadan kaldırılmasını sağlar.
Ayrıca düzenli uygulanan egzersizler sayesinde kasları güçlendirerek vücuda destek sağlamak mümkün olur.