PRP Nedir? PRP Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bu gönderiyi oylayın
[Toplam: 11 Ortalama: 4.4]

Tiger Woods ve Rafael Nadal dahil pek çok ünlü atlet yaralanma sonrası iyileşme döneminde trombositten zengin plazma (PRP) tedavisinden faydalanmaktadır.  PRP tedavisini günümüzde pek çok hastalıkta kullanabilmekteyiz. Her hastalıkta işe yaramasa da yumuşak doku iyileşmesinde tedavide önemli bir destektir. PRP tedavisi vücudun kendi kendini iyileştirmesine içinde yer alan büyüme faktörlerinin salınmasıyla yardımcı olur.

PRP Nedir?

Platelet yönünden zenginleştirilmiş plazma (Platelet-rich plasma) damardan alınan tam kanın santrifüj edilmesi ile elde edilen, tam kandan daha yüksek konsantrasyonda trombosit içeren plazmadır. Genellikle PRP olarak kısaltılmaktadır.

PRP içeriğinde çok sayıda büyüme faktörü bulunmaktadır. İçeriğinde bulunan yoğun büyüme faktörleri nedeniyle kas iskelet sistemi hastalıklarında tedavide kullanılmaktadır.

Yapılan incelemeler uzun süreli yumuşak doku ağrılarında problemin inflamasyon değil, yetersiz tamir olduğunu göstermektedir.

PRP yüksek miktarda tormbosit içermesi ile çok fazla büyüme faktörü ihtiva etmekte ve iyileşme sürecini destekleyerek tendon ve kıkırdak yenilenmesini arttırmaktadır. Hastalığın olduğu bölgeye PRP enjeksiyonuyla PRP içeriğindeki büyüme faktörlerinin o bölgedeki etkinlikleri üst düzeyde sağlanmış olmaktadır.

PRP rejeneratif tedavilerden biridir, amaçlanan vücudun tamir mekanizmalarını harekete geçirerek yenilenmenin sağlanmasıdır.

Trombositler kemik iliğinde üretilen beyaz kan hücreleridir. Trombositler oval veya yuvarlak şekilli olabilirler, vücudumuzdaki en küçük kan hücreleridir. İnsan kanının %1’ini oluştururlar, hücre çekirdekleri yoktur ve sitoplazmalarında çoğunlukla alfa olmak üzere delta ve lambda olarak 3 farklı granüle sahiptirler.

Alfa granüllerde otuzdan fazla büyüme faktörü ve biyoaktif protein bulunmaktadır.  Trombositler daha çok kanamayı durdurucu fonksiyonları ile bilinmektedirler.

Trombositler yara iyileşmesinde de çok önemli bir elemandır, yara iyileşmesinde çok önemli olan büyüme faktörü olarak isimlendirilen yüzlerce protein içermektedirler.

PRP Tedavisinde Amaç Nedir?

PRP tedavisinde amaç vücudun doğal iyileşme sürecini desteklemek ve hastalara uzun süreli kalıcı bir çözüm olanağı sunmaktır. Sportif rehabilitasyonda PRP uygulamaları sıklıkla yapılmaktadır, amaç spora dönüşü hızlandırmak ve ağrının giderilmesidir.

PRP etkisi zamanla geçen bir tedavi yöntemi değildir. PRP eklem yıpranması, tendon zorlanmaları, ligament hasarı, kireçlemeler gibi pek çok hastalık tedavide kullanılmaktadır. Hem ağrının azaltılmasında hem de günlük yaşam aktivitelerinin daha rahat yapılmasında etkili bir tedavidir.

PRP genellikle ilk basamak tedavi olarak görülmemekte, diğer tedavi yöntemleri başarısız olduğunda tedavi planına eklenmektedir.

PRP Tedavisi Nasıl Uygulanır?

PRP tedavisinde öncelikle hastadan kan alınır. Hastadan alınan kan santrifüj edilerek trombositler ayrıştırılır ve PRP için gereken yüksek trombosit içerikli plazma elde edilir. PRP’de trombosit içeriği dolayısıyla da büyüme faktörlerinin konsantrasyonu normalde olduğundan 5-10 kat daha yüksektir.

Santrifüj sonrasında elde edilen PRP yaralanmış bölgedeki yumuşak dokuya veya eklem içine direk olarak enjeksiyonla verilir. PRP enjeksiyonu ile o bölgede açığa çıkan büyüme faktörleri vücudun yenilenmesi için hücreleri uyarır ve yenilenme kapasitesini arttırır.

PRP enjeksiyon işlemi yaklaşık 1 saat kadar süren bir işlemdir. Çoğu hasta PRP enjeksiyonu sonrasında normal aktivitelerine çabucak geri dönebilir.

 

PRP uygulamasının tekrar sayısı hastalığa ve hastaya göre değişmektedir. Hekimin tedavi planına göre 2 ila 3 hafta arayla tekrarlanabilmektedir. Genellikle eklem kireçlenmelerinde üç uygulama yapılmaktadır.

Kireçlenmelerde hastanın takibi ile sonraki sene tekrarlama zamanına karar verilebilir.

PRP ile Hangi Durumlar Tedavi Edilebilir?

PRP uygulamaları pek çok durumlarda tedavi de kullanılmaktadır. Yaralanmış ligamentlerin, tendonların, kasların, eklemlerin iyileşme polis sesini hızlandırmaya yardımcı olur. PRP uygulamasının tedavi de kullanıldığı spesifik durumlar şunlardır:

  • Tendinit, kronik tendon yaralanmaları
  • Tenisçi dirseği/ lateral epikondilit
  • Rotator kuf yaralanması ve yırtıkları
  • Ön çapraz bağ yaralanmaları
  • Pelvik ağrı ve en instabilite
  • Bel ve boyun ağrıları veya yaralanmaları
  • Ligament ve kas yaralanmaları
  • Osteoartrit/eklemde kireçlenme (diz, omuz, kalça, omurga)
  • Sinir hasarı ve yaralanması
  • Bel ve omurga problemleri
  • Kas yırtıkları ve yaralanmaları
  • İyileşmeyen yaralar

Özellikle ligament iyileşmelerinde süreç uzun olabilmektedir. Tedavi planına PRP enjeksiyonunun eklenmesi bu dokularda iyileşmenin daha hızlı olmasına yardımcıdır ve cazip bir tedavidir.

PRP Enjeksiyonunda Beklenebilecek Yan Etkiler Nelerdir?

PRP kişinin kendi kanı ile yapılan bir tedavi olduğu için yan etki genellikle beklenmez. Kendi kanı ile uygulandığı için alerjik reaksiyon riskinden uzak genel olarak güvenli bir uygulamadır.

Ancak hastalarda enjeksiyon bölgesinin çevresinde ağrı irritasyon ve kanama gibi geçici şikayetler olabilmektedir.

Vücuda iğne girişi olduğundan enfeksiyon, kanama, sinir hasarı gibi enjeksiyon içeren her uygulamadaki genel riskler bu uygulamada da oluşabilmektedir. Bu durumlar çok nadiren görülmektedir. Tedavi edilen durumla ilişkili riskler olabilir. Bu riskler muayene sonrasında belirlenmektedir.

PRP Öncesinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

PRP tedavi seansından önce tedaviden ne beklediğinizi hekiminizle görüşmelisiniz. Tedavi öncesinde şunları göz önünde bulundurmalısınız:

PRP öncesinde antienflamatuvar ağrı kesici ilaçların kesilmesi gerekmektedir. Bunun dışında kullanılan ilaçların kesilmesi ile ilgili doktorunuz ile görüşmelisiniz.

Özellikle kan sulandırıcı, kortizon içerikli ilaçların tedavi öncesinde kesilmesi gerekebilir. Ancak bu durumun doktorunuz ile görüşülmesi ve ona göre karar verilmesi doğru olacaktır.

PRP Tedavi Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

PRP tedavisinden sonra enjeksiyonun yapıldığı gün istirahat edilmesi önerilir sonraki birkaç gün de mümkünse aşırı yüklenmekten kaçınılarak sınırlı hareket edilmesi uygundur.

Bu dönemdeki kısmi  istirahat enjekte edilen materyalin çevre yumuşak dokular tarafından emilmesi ile eklemde veya yumuşak dokularda iyileşmenin sağlanmasına yardımcı olacaktır.

Enjeksiyondan sonraki ilk üç gün enjeksiyon bölgesinin çevresinde orta düzeyde ağrı veya rahatsızlık hissi olabilir. Bu durum normaldir ve vücudunuzun enjeksiyona uyum sağlayarak iyileşmeye başladığının bir işaretidir. Bu dönemde bol su içmeniz iyileşmenin desteklenmesinde önemlidir.

Bu dönemde hekiminiz tarafından önerilmediği sürece herhangi bir ilaç almanız önerilmez, çünkü ilaçlar iyileşme sürecine etkileyerek etkinliğini azaltabilir.

PRP enjeksiyonu sonrasında en iyi sonucu alabilmek için parasetamol içerikli olan ağrı kesiciler hariç antienflamatuvar ağrı kesici ilaçların ve kortikosteroidlerin en az iki hafta kullanılmaması önerilir.

Kan sulandırıcı ilaçlar, vitaminler veya destek tedavilerinin de 3-4 gün alınmaması uygundur.

Enjeksiyon bölgesine işlemden sonraki ilk 72 saat içinde buz veya sıcak uygulamadan kaçınılması, işlem sonrasındaki ilk birkaç gün içinde sıcak banyo veya saunaya girilmemesi, ilk birkaç hafta aşırı alkol tüketiminden kaçınılması, işlem sonrasında ilk 24 saat duş alınmaması, ilk hafta kahve tüketiminin kısıtlanması ve sigara  içilmemesi önerilir.

İlk üç günden sonra yavaş yavaş günlük aktivitelerinizi arttırabilirsiniz. Bu dönem egzersize başlanabilir uygun egzersiz tedavinin etkinliği için şarttır. Hangi egzersizlerin sizin durumunuzda uygun olduğunu hekiminiz ile konuşmalısınız.

Buz uygulaması günde 3-4 kere 15 ila 20 dakika yapılabilir. Şayet ağrı mevcutsa parasetamol içerikli ilaçlar kullanılabilir.

Enjeksiyondan sonraki üç ila dördüncü haftalarda fizik tedavi ye başlamak uzun dönem iyileşmenizi destekler. Tedavi iyi gitse bile hekiminizle iletişimde kalmalı ve tedavi planını konuşmalısınız.

Şayet tedaviden sonra eklem çevresinde kızarıklık, şişlik, ısı artışı, şiddetli ağrı gibi bulgular varsa beklemeden hekiminizle iletişime geçmelisiniz. Nadir de olsa sonrasında eklemde veya yumuşak dokuda enfeksiyon gelişme riski olabilir.

Enfeksiyon tedavisinde erken teşhis çok önemlidir. Aşırı ağrı olması durumunda buz uygulamasına erken dönemde başlanabilir.

PRP Ne Zaman Etki Eder?

PRP’nin faydasının ortaya çıkması hemen beklenmemektedir. Çoğu hastada iyileşme (ağrıda azalma veya fonksiyonda artış) 4-6 hafta içinde başlar. Bu süre hasarlı bölgenin yerleşimi ve hasarın boyutu ile ilişkilidir. Enjeksiyonu takip eden haftalarda düzenli fizik tedaviye devam edilmesi ve aşırı fiziksel aktiviteden ve enjeksiyon yapılan bölgeye aşırı yüklenmekten kaçınılması önerilir. Bu dokuların daha iyi iyileşmesini sağlayacaktır.

Yorumlar (4)

Merhaba ben menisküs yırtığı vardı dize prp yapıldı normalde her gün aldığım d vitamini çinko b 12 gibi vitaminler alıyorum prp den dolayı ara vermem gerekiyor mu

Doç. Dr. Saliha Eroğlu Demir

Merhaba,
Merak ettiğiniz tüm detayları soruları mail adresimizden salihademireroglu@gmail.com iletişime geçerek sorabilirsiniz.

Pel vit kemiğinde sıkııntım var prp önerir misiniz

Doç. Dr. Saliha Eroğlu Demir

Merhaba,
Merak ettiğiniz tüm detayları soruları mail adresimizden salihademireroglu@gmail.com iletişime geçerek sorabilirsiniz.

bir yorum bırakın