Lordoz nedir?
Omurganın boyun ve bel bölgelerinde doğal olarak öne kavis yapmasına lordoz denir. Bu kavisler yük dağılımını ve ayakta duruş dengemizi sağlar. Sorun, kavis aşırı artarsa (hiperlordoz) veya çok azalırsa ortaya çıkar. Gebelikte görülen artış, vücudun ağırlık merkezinin öne kaymasına verilen biyomekanik yanıttır.
Gebelikte Lordoz Neden Artar?
- Ağırlık merkezinin öne kayması (büyüyen rahim)
- Pelvisin öne eğilmesi (anterior tilt)
- Bağ dokusunda gevşeme (relaksin gibi hormonların etkisi)
- Karın kaslarında gerilme, sırt kaslarında kompansasyon
Bu değişimler, birçok çalışmada gebelik boyunca bel lordozunda artış eğilimi göstermiştir
Doğumdan Sonra Ne Olur?
Doğumdan sonra ağırlık merkezi eski konumuna yaklaşır; kas-bağ dokularındaki hormon etkileri azalır. Bel-leğen hizası (lumbopelvik alignment) doğum sonrası ilk aylar içerisinde toparlanma eğilimi gösterir. Çoğu kişide özel tedavi gerekmeksizin lordoz fizyolojik düzeye yaklaşır.
Bel Ağrısı Normal Mi?
Gebelikte bel ağrısı yaygındır (yaklaşık her 2 kişiden 1’i). Çalışmalara göre %40–60 aralığında bel ağrısı gözlenir ve çoğu zaman bebek doğduktan sonra azalır.
Ne Zaman Müdahale Gerekir?
Aşağıdakiler devam ediyorsa bir fizyoterapist veya hekim değerlendirmesi uygun olur:
- Şiddetli veya kalıcı bel/kalça ağrısı
- Günlük yaşamı kısıtlayan postür bozukluğu
- Zayıf merkez (core) kas fonksiyonu
Kılavuzlar; güvenli egzersizin gebelik ve doğum sonrası dönemde ağrı riskini azalttığını bildirmektedir. Özellikle derin karın kasları (transvers abdominis), kalça kasları güçlendirme ve postür-nefes çalışmaları önerilir.
Evde güvenli başlangıç (nazik, ağrısız aralıkta)
- Nötral pelvik tilt farkındalığı: Sırt üstü veya yan yatışta kalçayı hafifçe nötr pozisyona getirip 5–6 nefes koruyun.
- Diyafragmatik nefes + derin karın aktivasyonu: Burundan nefes alırken kaburgaları 360° genişletin; verirken göbek deliğini nazikçe içe-yukarı çekin.
- Kalça köprü (mini bridge): Ağrı yoksa 6–10 tekrar.
Ağrı artarsa durun; kişisel programınız gözetim altında belirlenmelidir.
Sorular:
Gebelikte lordoz hastalık mı?
Hayır. Gebelikte lordoz artışı çoğunlukla fizyolojik bir adaptasyondur. Sadece aşırı ve ağrılı ise değerlendirme gerekir.
Doğumdan sonra hep kalır mı?
Genellikle kademeli olarak azalır; erken postpartumda toparlanma gösterir.
Egzersiz şart mı?
Her zaman şart değil; fakat ağrı/işlev kaybı varsa egzersiz ve eğitim kanıta dayalı olarak önerilir.
Sonuç olarak gebelikte bel çukurunun (lomber lordoz) artması çoğunlukla fizyolojik, yani bedenin dengeyi korumak için yaptığı normal bir uyumdur. Çoğu kişide doğumdan sonra kendiliğinden normale yaklaşır. Ağrı veya postür şikâyetiniz sürüyorsa, kişiye özel egzersiz programı için sizleri destekliyoruz.
