Piriformis kası, kalçanın derin kısmında bant şeklinde uzanan bir kastır ve bu kasın sinirlere basınç uygulamasıyla birlikte ortaya piriformis sendromu olarak adlandırılan durum çıkar. Özellikle bel fıtığına benzer belirtiler vermesi nedeniyle bu rahatsızlıkla karıştırılan piriformis sendromu, kadınlarda erkeklere oranla 6 kat daha fazla görülür. Bu durumun temel nedeni ise kadınlarda pelvis içinde bulunan kasın erkeklere göre daha geniş açıya sahip olmasıdır.
Piriformis Sendromu Nedir?
Piriformis sendromu, kalçada bulunan piriformis kasının siyatik sinirlere bası yapması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Sendrom aniden gelişebileceği gibi zaman içinde yavaş yavaş da ortaya çıkabilir. Sonuç olarak bacak ağrısı, bacak arkasına ve ayaklara vuran uyuşma, karıncalanma gibi belirtiler meydana gelir. Piriformis sendromu olan kişilerde ağrı genellikle oturma sırasında artar. Kimi vakalarda da bacak bacak üstüne atma ve yürüme gibi hareketler ağrılı veya zorludur. Ek olarak bel ve kalça ağrısı gibi bel fıtığı semptomları da piriformis sendromu ile karakterizedir, bu nedenle bu durum genellikle bel fıtığı ile karıştırılır.
Piriformis Sendromu Türleri
Piriformis sendromu kendi içinde ikiye ayrılır:
Birincil Piriformis Sendromu
Anatomik yapı ile alakalıdır ve kasın ya da sinirin kişiden kişiye farklılık göstermesine bağlı olarak gelişir. Piriformis kası, altından geçen sinire uyumlu yapıda değilse birincil sendrom ortaya çıkar.
İkincil Piriformis Sendromu
Geçirilen travmalar, rahatsızlıklar ve yaşam tarzı faktörleri bu sendromun gelişmesinde etkilidir. Bütün bu etmenlere bağlı olarak piriformis kası zaman içinde deformasyona uğrayabilir ve bu durumda gelişen sendrom ikincil sendrom olarak adlandırılır. Çoğu piriformis vakası ikincil sendrom grubuna girer.
Piriformis Sendromu Neden Olur?
Piriformis sendromunda kalıtsal faktörlerin yanı sıra çevresel faktörler, geçirilen hastalıklar ve yaşam tarzı gibi farklı nedenler etkili olabilir. Genel olarak bu sendroma sebebiyet veren durumlar arasında şunlar sıralanır:
Travmalar
Trafik kazası, yüksek şiddetli çarpma ve düşmeler gibi travmaların tümü piriformis kasının hasar almasına neden olabilir. Kalçanın aniden döndürülmesi ve yüksek enerjili hareketlere maruz kalması sonucu piriformis sendromu gelişebilir.
Sağlıksız Yaşam Alışkanlıkları
Piriformis kası, uzun süreli ve zorlu egzersizler sonucu hasar alabileceği gibi uzun süre hareketsiz kalmaya bağlı da zarar görebilir. Özellikle hareketsiz ve sağlıksız bir yaşam alışkanlığının geliştirildiği durumlarda bu kas ani hareketlere ve hafif çaplı esnemelere karşı bile fazla duyarlı olur. Sonuç olarak zorlanan ve harekete alışık olmayan kasta hasar oluşabilir. Ek olarak ağır kaldırmak, kası aşırı egzersizle fazla yormak, bacaklarda tekrarlayan hareketleri uzun süre devam ettirmek gibi pek çok durum piriformis sendromu ile sonuçlanabilir.
Anatomik Yapı
Yapısal olarak iki bacak uzunluğunun birbirinden farklı olduğu durumlarda, omurga eğriliği varlığında veya daha önce geçirilen kalça ameliyatlarından sonra piriformis kası deformitelere açık hale gelir. Kalça tümörleri ya da bu bölgedeki damar sorunları da piriformis sendromunu tetikler.
Bunların yanı sıra; edinilen yanlış oturma ve duruş bozuklukları, uzun süre sert zemin üzerine oturma veya mesleki zorunluluk gereği kalça kısmında ağır yük taşıma (silah gibi) durumlarının tümü piriformis kasının hasar almasına neden olabilir ve sendrom gelişim sebepleri arasında sıralanabilir. Gluteal bölgeye yapılan injeksiyonlar, kolorektal kanserler, gluteal bölgede abse, hematom, tümörler, siyatik sinirde nörinom gibipek çok neden bağlı da gelişebilmektedir.
Piriformis Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Piriformis sendromu gözlenen hastalarda uzun süre ayakta kalmak, yürümek veya koşmak gibi faaliyetlerde kısıtlama söz konusudur. Belirtiler genellikle bel fıtığı ile benzer olduğundan tedavi için öncelikle hastalığın ayırıcı tanısının iyi yapılması gerekir. Bunun için hasta öyküsü ve fizik muayenenin yanı sıra; çeşitli görüntüleme tetkikleri uygulanır ve kesin tanının konması sağlanır. Tedavide ise tanıya ve kişinin durumuna en uygun yöntemler seçilir.
Piriformis sendromunun konservatif tedavisinde kas gevşetici ve ağrı kesici ilaç tedavisi, nöropatik ağrı tedavisi, fizik tedavi, manipülatif tedavi, yaşam şekli modifikasyonları, psikoterapi yer alır.
Fizik tedavide ultrason gibi çeşitli derin ısıtıcı cihazlar, sıcak ve soğuk uygulamalar, elektroterapi, yumuşak doku mobilizasyonu, piriformis kasına yönelik germe egzersizleri, fonksiyonel egzersiz programları, yanlış hareket paternlerinin düzeltilmesi,
Hastadaki şikayetlere ve genel duruma bağlı olarak tedavi programı değişmektedir. Genellikle tkinlik için haftada en az 2-3 seans yapılması önerilir. Egzersizlerin etkinliği için uzun süreli uyum önemlidir. Egzersizlerin tedavide etkinliğinin başlaması ve kalıcı olması için 2-3 ay düzenli yapılması gerekmektedir. Devamında da haftada en az iki kez egzersizlere devam edilmesi önerilir.
Piriformis kası ve çevresine çeşitli injeksiyon uygulamaları tedavide kullanılmaktadır. Lokal anestezik injeksiyonu, kortikosteroid injeksiyonu, botilinium toksin injeksiyonu, ozon injeksiyonu, proloterapi uygulamaları, kuru iğne tedavisi bu injeksiyonlardan bazılarıdır.
Piriformis sendromu olan kişilerde öncelikle yaşam tarzı alışkanlıklarını değiştirmek ve cerrahi müdahaleye gereksinim kalmadan sorunu çözmek hedeflenir. Bunun için öneiler şunladır;
- Uzun süre hareketsiz kalmaktan ve oturmaktan kaçınması,
- Araba sürerken mola verilip germe egzersizleri yapılması,
- Gluteal bölgeye tarvmalardan kaçınılması,
- Piriformis kasına yönelik germe egzersizlerinin düzenli yapılması,
- Düzenli ve sık sık kısa yürüyüşlere çıkması,
- Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmesi,
- Ev egzersizlerinin düzenli olarak yapılması.
Eğer tüm tedavilere rağmen yanıt alınamazsa cerrahi tedavi seçeneği düşünülebilir. Bu ameliyat oldukça ciddi ve ileri seviyeli vakalarda değerlendirilir.
Hocam çok teşekkür ederim çok güzel açıklama yapmışsın tavsiyelerine uyacağım bende kalça ve kalçalarımdan aşagıya doğru ağrımolur